Iskazivanje saučešća

• Običaj naših muslimana je da se saučešće u žalosti izjavljuje u vidu dove za prisebno držanje prilikom zalosti riječima: ‘Bašun sag olsun’ (Neka ti je zdrav razum).  Na navedene riječi, onaj kome je saučešče izjavljeno odgovara riječima: ‘Dostum sag olsun’ (Neka je zdrav i moj prijatelj).
• Najbolje bi bilo da onaj koji izražava saučešće prouči kur’anski ajet: ”Inna lillahi ve inna ilejhi radži’un” (Doista smo Allahovi i doista ćemo se Njemu vratiti), a da osoba koja prima saučešče odgovara također kur’anskim riječima: ”Innallahe me’a sabirin” (Allah je zaista uz strpljive).

Dženaza-namaz

Klanjati dženazu-namaz umrloj osobi je dužnost ’’farzi kifaje’’ za svakog muslimana i zajednicu. To znači da ukoliko jedna grupa ljudi obavi dženazu-namaz, sa ostalih otpada odgovornost!

Dženaza-namaz se pristojno i bez suvišnog govora ispraća i slijedi. Dženaza-namaz se klanja umrloj osobi koja je okupana (ogasuljena) i zamotana u ćefine. Prilikom obavljanja dženaze namaza, desna strana umrle osobe je okrenuta prema Kibli, dok sa njene lijeve strane stoji imam koji predvodi dženazu namaz.

Za klanjanje dženaze namaza neophodno je imati abdest kao i za svaki drugi namaz!

Dženaza namaz klanja se stojeći (bez spuštanja na ruku’ ili sedždu), a sastoji se od četiri tekbira (tj. riječi ”Allahu ekber”), učenja u toku stajanja i selama. Prilikom stupanja u namaz, odnosno početnog tekbira (nijjeta), ruke se podignu naspram ušiju i izgovara se tekbir (Allahu ekber) a potom ih vežemo kao i na ostalim namazima. Tekbiri su obavezni (farz), pa ko izostavi makar i jedan tekbir prilikom obavljanja dženaze namaza, taj namaz mu nije ispravan. Dakle, minimum za ispravnost dženaze namaza je izgovoriti četiri tekbira (Allahu ekber) i predati selam.

Način klanjanja Dženaze namaza

1. Prvo se donese nijjet za obavljanje dženaze namaza, koji glasi: »Nevejtu en usallije lillahi te’ala salatel-l-dženazeti, senaen lillahi te’ala, ve salavaten ‘alen-n-nebijji, ve du’aen li hazel-l-mejjiti (za žensko: li hazihil-l-mejjiteti), edaen mustakbilel-kibleti, iktedejtu bi hazel imami – Allahu ekber!« Nijjet za dženazu namaz se može učiniti i na svom jeziku.
2. Poslije početnog tekbira (tj. izgovaranja ‘’Allahu ekber’’), vezuju se ruke na pojas i uči se ’’Subhanekellahumme, ve bihamdike, ve tebarekesmuke, ve tea’la džedduke, ve dželle senauke, ve la ilahe gajruke’’!
3. Zatim se izgovori drugi tekbir (tj. ‘’Allahu ekber’’), pa se prouče ‘Salavati’, koji se uče na drugim namazima na posljednjem sjedenju, a koji glase: ‘’Allahumme salli ‘ala Muhammedin ve ala ali Muhammed. Kema sallejte ‘ala Ibrahime ve ‘ala ali Ibrahim, inneke hamidun-medžid. Alluhumme barik ‘ala Muhammedin ve ‘ala ali Muhammed, Kema barekte ‘ala Ibrahime ve ‘ala ali Ibrahim, inneke hamidun-medžid.’’
4. Zatim se izgovori treći tekbir (tj. ‘’Allahu ekber’’), pa se prouči ‘Dženazetska dova’ koja glasi: “Allahummagfir li hajjina ve mejjitina ve šahidina ve gaa-ibina ve sagirina ve kebirina ve zekerina ve unsana. Allahumme men ahjejtehu minna fe ahjihi’ ale-l-islami ve men teveffejtehu minna fe teveffehu ‘ale-l-imani. We hussa hazel mejjite (za žensko: hazihil mejjitete) bir-rewhi, wer-rahati, wer-rahmeti, wel-magfireti, wer-ridwan. Allahumme in kane (kanet) muhsinen (muhsineten) fezid fi ihsanihi (ihsaniha), we in(kanet) musii-en (musii-eten) fetedžavez anhu (anha), we leqqihil emre wel bušra wel keramete wez-zulfa bi rahmetike ja Erhamer-Rahimin.’’ Onaj ko ne zna ovu dovu, može proučiti sljedeću dovu: »Rabbena atina fi-d-dunja haseneten ve fil-l-ahireti haseneten ve kina ‘azaben-n-nar«
5. Nakon dženazetske dove prouči se četvrti tekbir (Allahu ekber), predajući selam riječima: ‘’Es-selamu alejkum we rahmetullah’’ okrećući glavu u desnu stranu i spuštajući desnu ruku niz tijelo. Potom, okrećući glavu na lijevu stranu izgovara se ‘’Es-selamu alejkum we rahmetullah’’ i spušta lijeva ruka niz tijelo! Time je obavljena dženaza namaz.

Potom se pristupa odnošenju umrlog do kabura, spuštanju, zagrtanju i učenju odlomaka iz Kur’ana. Džematlije su iz poštovanja prema umrlom u čučećem položaju.